Bổ Não
90% người bị thiếu máu não mà không hề biết!
Th10
Thiếu máu não là tình trạng giảm lưu lượng máu lên não, gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, và giảm trí nhớ. Cùng dược sĩ tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe não bộ.
Thiếu Máu Não: Nguyên Nhân Và Cách Phòng Tránh Hiệu Quả
Chào cô bác anh chị, hôm nay dược sĩ sẽ giới thiệu về bệnh thiếu máu não. Đây là tình trạng giảm lưu lượng máu lên não, khiến tế bào thần kinh không nhận đủ oxy và dưỡng chất.
Thiếu máu não có thể gây mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt. Nếu không điều trị kịp thời, nó còn ảnh hưởng đến trí nhớ, giấc ngủ và tâm lý.
Trong bài viết này, dược sĩ sẽ giải đáp các câu hỏi về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả.
Thiếu Máu Não: Nguyên Nhân Và Mức Độ Nguy Hiểm
Não bộ là trung tâm điều khiển mọi hoạt động trong cơ thể. Não điều chỉnh từ hô hấp, tuần hoàn đến suy nghĩ và cảm xúc.
Não rất nhạy cảm và cần nguồn máu, oxy liên tục. Mặc dù chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể, não lại cần:
- 20% lượng máu tim bơm mỗi phút,
- 25% lượng oxy trong cơ thể,
- 25% lượng glucose để tạo ra năng lượng.
Khi máu lên não không đủ, sẽ gây rối loạn hoạt động của não. Tình trạng này gọi là thiếu máu não hay thiểu năng tuần hoàn não.
1. Thiếu Máu Não Là Gì?
Thiếu máu não là tình trạng máu không đủ đến não. Điều này khiến tế bào thần kinh không nhận đủ oxy và dưỡng chất.
Nguyên nhân có thể là hẹp, tắc mạch máu, hệ tim mạch yếu hoặc đốt sống cổ chèn ép mạch máu. Rối loạn chuyển hóa, mỡ máu cao và huyết áp không ổn định cũng góp phần gây ra rối loạn tuần hoàn não.
Thiếu máu não có thể là cấp tính hoặc mạn tính. Thiếu máu não cấp tính rất nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ nếu không điều trị kịp thời. Thiếu máu não mạn tính tiến triển từ từ và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
2. Vì Sao Thiếu Máu Não Nguy Hiểm?
Thiếu máu não rất nguy hiểm vì não cần máu và oxy liên tục để hoạt động. Khi não thiếu máu, tế bào thần kinh sẽ bị “đói” oxy và có thể bị tổn thương sau vài phút.
2.1. Ảnh Hưởng Đến Trí Nhớ Và Nhận Thức
Thiếu máu não có thể làm giảm trí nhớ. Ban đầu, người bệnh sẽ hay quên tên, đồ vật hoặc thông tin vừa nói. Nếu tình trạng này kéo dài, khả năng tư duy sẽ giảm. Người bệnh cũng sẽ gặp khó khăn trong việc tập trung và làm việc hiệu quả. Nếu không điều trị, có thể dẫn đến sa sút trí tuệ, đặc biệt ở người cao tuổi.
2.2. Gây Mất Thăng Bằng, Ảnh Hưởng Vận Động
Thiếu máu não có thể làm mất thăng bằng. Người bệnh thường cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, và dễ té ngã. Tay chân yếu, run nhẹ hoặc mất phối hợp cử động cũng là những triệu chứng thường gặp.
2.3. Rối Loạn Giấc Ngủ Và Tâm Lý
Một triệu chứng phổ biến của thiếu máu não là rối loạn giấc ngủ. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi ngủ hoặc thức giấc nhiều lần. Tình trạng này kéo dài có thể gây lo âu, cáu gắt và trầm cảm.
2.4. Nguy Cơ Đột Quỵ Nếu Không Xử Lý Kịp Thời
Thiếu máu não có thể dẫn đến đột quỵ khi mạch máu não bị tắc nghẽn hoàn toàn. Nếu không cấp cứu kịp thời, hậu quả có thể là liệt nửa người, mất ngôn ngữ hoặc tử vong. Thiếu máu não mạn tính là một trong những nguyên nhân dẫn đến đột quỵ, đặc biệt ở người trên 50 tuổi.
3. Thiếu Máu Não Không Chỉ Là Bệnh Của Người Già
Thiếu máu não không chỉ gặp ở người già. Ngày nay, người trẻ cũng dễ bị ảnh hưởng.
Người làm văn phòng, ngồi lâu khiến máu lưu thông kém. Học sinh, sinh viên thức khuya và học căng thẳng. Người làm việc trí óc với áp lực lớn cũng dễ bị thiếu máu não. Người sử dụng điện thoại, máy tính nhiều giờ liền cũng gặp nguy cơ. Người ít vận động và ăn uống thiếu dinh dưỡng cũng là đối tượng tiềm ẩn.
Tất cả những người này cần thay đổi lối sống để phòng ngừa thiếu máu não.
Triệu Chứng Điển Hình Của Thiếu Máu Não
Thiếu máu não là căn bệnh ngày càng phổ biến nhưng thường tiến triển âm thầm. Để phát hiện sớm, cần chú ý đến các triệu chứng đặc trưng của bệnh.
1. Đau Đầu Kéo Dài, Căng Tức Đầu
Đau đầu kéo dài là triệu chứng phổ biến của thiếu máu não.
Người bệnh thường cảm thấy đầu nặng, như bị bóp chặt ở thái dương. Đau có thể lan ra khắp đầu, cảm giác như kim châm. Cảm giác này thường tăng khi làm việc trí óc hoặc mới thức dậy. Đặc biệt, đau đầu do thiếu máu não khác với đau đầu do căng thẳng.
Nó kèm theo cảm giác mắt mờ, thở mệt và khó tập trung. Nếu đau đầu trên 3 lần mỗi tuần, hãy nghĩ đến nguyên nhân thiếu máu não.
2. Hoa Mắt, Chóng Mặt, Choáng Váng
Thiếu máu não thường gây hoa mắt và chóng mặt. Đặc biệt là khi thay đổi tư thế đột ngột.
Người bệnh cảm thấy như “chân không chạm đất” hoặc “mọi thứ quay tròn”. Mắt có thể tối sầm lại, tai ù đi. Đây là dấu hiệu cho thấy máu lên não không đủ, làm rối loạn thăng bằng và thị giác.
3. Ù Tai, Nghe Kém Trong Không Gian Yên Tĩnh
Một triệu chứng khác của rối loạn tuần hoàn não là ù tai và nghe kém. Điều này thường xảy ra trong không gian yên tĩnh.
Người bệnh có thể nghe thấy tiếng “vo ve” hoặc “ong ong” trong đầu. Đây là do máu lên vùng tai trong không đủ, gây rối loạn thính giác.
4. Tê Bì Chân Tay, Mỏi Mạn Vai Gáy
Thiếu máu não cũng khiến người bệnh cảm thấy tê bì chân tay.
Họ có thể cảm thấy như “kiến bò” hay “kim châm” ở đầu ngón tay, ngón chân. Cảm giác nặng ở cánh tay và cứng gáy cũng thường xuyên xảy ra, đặc biệt sau khi ngồi lâu hoặc làm việc với máy tính.
5. Giảm Thị Lực, Mắt Mờ, Nhìn Không Rõ
Một dấu hiệu khác là mắt mờ và giảm thị lực. Người bệnh có thể nhìn thấy đốm đen hoặc bị giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt. Thị lực có thể giảm khi thay đổi tư thế.
Ngoài ra, người bệnh cũng gặp khó khăn khi tập trung ánh nhìn, đặc biệt khi đọc sách hoặc làm việc lâu.
6. Mất Ngủ, Ngủ Không Sâu Giấc, Dễ Tỉnh Giấc
Rối loạn tuần hoàn não ảnh hưởng đến giấc ngủ. Người bệnh thường gặp khó khăn khi vào giấc và dễ thức giấc lúc nửa đêm.
Sau khi thức dậy, người bệnh vẫn cảm thấy mệt, đầu đau âm ỉ. Dù đã ngủ đủ 7-8 tiếng, giấc ngủ vẫn không sâu. Nếu tình trạng này kéo dài cùng với mệt mỏi, đau đầu, hay quên, có thể là dấu hiệu thiếu máu não.
7. Giảm Trí Nhớ, Khó Tập Trung
Thiếu máu não làm giảm trí nhớ và khả năng tập trung. Người bệnh hay quên việc vừa làm hoặc nhầm lẫn ngày tháng, tên người. Họ khó tập trung, dễ bị xao nhãng trong công việc. Đặc biệt, người trẻ có thể gặp suy giảm trí nhớ sớm do thiếu máu não mạn tính.
8. Rối Loạn Tâm Lý, Dễ Cáu Gắt, Buồn Rầu
Thiếu máu não còn gây rối loạn tâm lý. Người bệnh dễ cảm thấy thất thường, dễ cáu gắt và buồn vô cớ.
Họ mất động lực sống và không còn hứng thú với công việc hay gia đình. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể dẫn đến trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.
9. Dấu Hiệu Cảnh Báo Cấp Tính
Các dấu hiệu thiếu máu não cấp tính cần được xử lý ngay. Nếu có triệu chứng như tê liệt một bên mặt hoặc tay chân, méo miệng, nói ngọng hoặc nhức đầu dữ dội, cần đến cơ sở y tế ngay.
Đây có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ não. Cần xử trí cấp cứu để tránh hậu quả nghiêm trọng.
Nguyên Nhân Gây Thiếu Máu Não
Cô bác anh chị thân mến, để điều trị và phòng ngừa thiếu máu não, hiểu đúng nguyên nhân là rất quan trọng. Mỗi người có thể có nguyên nhân khác nhau khiến máu không đủ lên não. Dưới đây là các nguyên nhân chính:
1. Nguyên Nhân Bệnh Lý
Các bệnh lý nền có thể gây thiếu máu não. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm xơ vữa động mạch. Mảng bám cholesterol làm cản trở máu lên não.
Thoái hóa đốt sống cổ cũng có thể chèn ép động mạch, khiến máu khó lưu thông. Tăng huyết áp, đái tháo đường và rối loạn mỡ máu làm tổn thương mạch máu, gây tắc nghẽn.
Tim mạch yếu cũng làm giảm khả năng bơm máu lên não. Béo phì là yếu tố nguy cơ khác, tăng khả năng tắc nghẽn mạch máu.
Những bệnh lý này thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, nhưng hiện nay cũng xuất hiện ở người trẻ.
2. Nguyên Nhân Do Lối Sống Không Lành Mạnh
Lối sống không lành mạnh là nguyên nhân có thể phòng tránh nếu điều chỉnh sớm. Ngồi lâu và ít vận động làm máu lưu thông kém, đặc biệt là ở dân văn phòng, lái xe, học sinh và sinh viên.
Thức khuya và ngủ không đủ giấc ảnh hưởng đến tái tạo năng lượng và tuần hoàn não. Căng thẳng kéo dài làm co mạch máu và rối loạn thần kinh thực vật.
Sử dụng nhiều thiết bị điện tử làm tăng áp lực cho mắt và cổ, dễ gây mỏi cổ gáy. Ăn uống thiếu chất và nhiều dầu mỡ gây rối loạn mỡ máu và xơ vữa mạch.
Lạm dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá làm tổn thương mạch máu, khiến máu khó lưu thông. Thói quen ngủ gối quá cao làm giảm lượng máu lên não khi ngủ.
Điều Trị Và Phòng Ngừa Thiếu Máu Não
Khi đã biết mình có nguy cơ thiếu máu não, việc điều trị đúng cách rất quan trọng. Để cải thiện triệu chứng và phòng ngừa tái phát, cần tập trung vào các giải pháp hiệu quả. Dưới đây là 4 nhóm giải pháp chính:
1. Điều Trị Nguyên Nhân Gốc Rễ
Điều trị thiếu máu não cần xác định và điều trị nguyên nhân gốc. Nếu chỉ xử lý triệu chứng như đau đầu, mất ngủ mà không điều trị nguyên nhân, tình trạng sẽ tái phát và có thể nặng hơn.
Một số bệnh lý gốc cần điều trị bao gồm tăng huyết áp. Cần kiểm soát huyết áp bằng thuốc và chế độ ăn ít muối. Rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch cũng cần điều chỉnh chế độ ăn và dùng thuốc hạ mỡ máu.
Tiểu đường cần kiểm soát chặt chẽ đường huyết để tránh phá hủy thành mạch. Thoái hóa đốt sống cổ cần kết hợp vật lý trị liệu và luyện tập phù hợp. Tim mạch yếu và rối loạn nhịp tim cần đi khám định kỳ và điều trị đúng cách.
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giãn mạch, thuốc chống đông hoặc thuốc hỗ trợ tuần hoàn não. Tuy nhiên, cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị và không tự ý sử dụng thuốc.
2. Thay Đổi Lối Sống Để Phòng Ngừa Thiếu Máu Não
Cô bác anh chị có thể thay đổi lối sống tại nhà để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa thiếu máu não tái phát. Dưới đây là một số thay đổi đơn giản nhưng hiệu quả.
Chế độ ăn uống khoa học rất quan trọng. Nên tăng cường rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên cám và cá béo như cá hồi, cá thu. Hạn chế thịt đỏ, đồ chiên rán và thức ăn nhanh. Cắt giảm muối, đường và chất béo bão hòa cũng cần thiết.
Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 1.5 – 2 lít. Khi thiếu nước, máu sẽ đặc lại, gây cản trở lưu thông. Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tuần hoàn máu và giảm stress. Các bài tập nhẹ như đi bộ, đạp xe, yoga và bơi lội rất tốt.
Ngủ đúng giờ và đủ giấc là rất quan trọng. Ngủ từ 10h – 11h đêm và ít nhất 7–8 tiếng mỗi ngày giúp hệ thần kinh phục hồi. Tránh dùng điện thoại hay xem tivi trước khi ngủ.
Quản lý căng thẳng và giữ tinh thần lạc quan. Dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn sau giờ làm việc. Thiền, nghe nhạc nhẹ hoặc đọc sách giúp giảm lo âu và suy nghĩ tiêu cực.
Những thay đổi nhỏ này mỗi ngày sẽ giúp máu lên não đều hơn, tinh thần minh mẫn và trí nhớ cải thiện rõ rệt.
3. Phương Pháp Hỗ Trợ Từ Y Học Cổ Truyền
Đối với những cô bác bị rối loạn tuần hoàn não mức độ nhẹ đến trung bình, các phương pháp y học cổ truyền có thể mang lại hiệu quả tốt.
Châm cứu và bấm huyệt ở vùng đầu, cổ, vai gáy giúp giãn mạch và tăng lưu thông máu. Xoa bóp bằng tay hoặc máy massage có thể giảm đau mỏi vùng cổ gáy và làm dịu hệ thần kinh. Xông hơi nhẹ vùng đầu và cổ giúp tăng tuần hoàn máu và thư giãn cơ.
Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ hỗ trợ điều trị. Chúng không thay thế thuốc điều trị và cần được thực hiện bởi người có chuyên môn.
4. Bổ Sung Các Hoạt Chất Hỗ Trợ Tuần Hoàn Máu Não
Để cải thiện tình trạng máu lên não kém, cô bác anh chị có thể bổ sung các hoạt chất tự nhiên. Những hoạt chất này có thể sử dụng lâu dài mà không ảnh hưởng đến gan thận nếu dùng đúng cách.
Ginkgo Biloba (chiết xuất bạch quả) giúp giãn mạch và bảo vệ tế bào thần kinh, giảm đau đầu và chóng mặt.
Nattokinase (chiết xuất đậu tương lên men) giúp phân giải cục máu đông và ngăn ngừa huyết khối.
Citicoline hỗ trợ cải thiện trí nhớ và phục hồi tế bào thần kinh.
Những hoạt chất này có thể dùng riêng lẻ. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều sản phẩm kết hợp cả 2-3 thành phần để tăng hiệu quả tổng thể.
👉Việc kiểm soát thiếu máu não từ sớm là chìa khóa giúp duy trì sức khỏe não bộ. Nếu bạn muốn biết thêm các phương pháp kiểm soát hiệu quả, đừng bỏ qua bài viết [Thiếu máu não: Kiểm soát sớm để sống minh mẫn từng ngày].
https://duocsilan.com/kiem-soat-thieu-mau-nao/
Tổng Kết Và Kêu Gọi Hành Động
Thiếu máu não không phải là vấn đề xa lạ. Đây là tình trạng khi máu không đủ cung cấp cho não, khiến não thiếu oxy và dưỡng chất. Khi đó, cơ thể sẽ “lên tiếng” với các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, mệt mỏi, hay quên và tê bì chân tay.
Nguyên nhân gây thiếu máu não rất đa dạng. Có thể do mỡ máu cao, huyết áp thất thường, thoái hóa đốt sống cổ, hoặc do stress, thức khuya và làm việc căng thẳng. Mỗi người có nguyên nhân và mức độ khác nhau.
Để cải thiện tình trạng này, cần kết hợp chế độ ăn uống điều độ, ngủ nghỉ đúng giờ và vận động nhẹ nhàng. Ngoài ra, giữ tinh thần thư thái cũng rất quan trọng. Nếu cần, có thể bổ sung các dưỡng chất hỗ trợ lưu thông máu lên não. Quan trọng nhất là chọn đúng sản phẩm phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
Nếu cô bác anh chị có dấu hiệu như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, hay quên và muốn dược sĩ tư vấn thêm, đừng ngần ngại nhắn tin cho dược sĩ Lan qua Zalo: 0988.947.188. Dược sĩ luôn sẵn sàng lắng nghe và hướng dẫn cụ thể hơn.
Nguồn tham khảo: https://www.ncbi.nlm.nih.gov
