Xương Khớp
Thường xuyên bị chuột rút – Dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm?
Th10
Chuột rút – tưởng chừng chỉ là chuyện co cơ bình thường, nhưng khi xảy ra thường xuyên, nhất là về đêm, nó lại mang theo những ẩn số nguy hiểm mà không phải ai cũng biết.
Chuột rút về đêm – Cảnh báo cơ thể đang mất cân bằng
Bạn có từng đang ngủ say mà bỗng dưng bắp chân đau nhói, cứng đơ? Cơn đau khiến bạn phải bật dậy, vừa xoa bóp vừa rên rỉ mới dịu đi?
Hay đang đi bộ, leo cầu thang, tập thể dục… thì bất ngờ bị chuột rút? Co cơ đột ngột khiến bạn phải khựng lại, ôm chân chịu trận?
Nhiều người nghĩ chuột rút chỉ là co cơ bình thường. Nhưng nếu xảy ra thường xuyên, nhất là vào ban đêm, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo. Cơ thể bạn đang thiếu chất hoặc mất cân bằng điện giải.
Thiếu canxi, magie, kali khiến cơ co cứng bất thường. Về lâu dài có thể gây mất ngủ triền miên, mỏi mệt, ảnh hưởng đến tim mạch, thần kinh, thậm chí là dấu hiệu sớm của bệnh mạch máu hoặc biến chứng tiểu đường.
Không ít người ban đầu chỉ bị vài lần. Nhưng vì chủ quan, không bổ sung đúng cách nên đêm nào cũng bị co cơ, đau đớn, ngủ không yên.
Trong bài viết này, Dược sĩ Lan sẽ giúp cô bác hiểu rõ nguyên nhân gây chuột rút. Biết khi nào chỉ cần nghỉ ngơi, khi nào nên đi khám. Và quan trọng là cách phòng ngừa hiệu quả để ngủ ngon mỗi đêm, không còn bị đánh thức vì đau bắp chân nữa.
Chuột rút – Hiện tượng co cơ đột ngột gây khó chịu
Chuột rút (hay còn gọi là “vọp bẻ”) là hiện tượng cơ bị co thắt đột ngột. Cơn co xảy ra không theo ý muốn, thường gặp ở bắp chân, bàn chân, đùi. Một số người còn bị ở tay, bụng, vai, cổ… Cơn đau kéo dài vài giây đến vài phút. Gây cảm giác đau nhói, căng tức, rất khó chịu.
Hiểu rõ nguyên nhân gây ra chuột rút sẽ giúp cô bác yên tâm hơn. Đồng thời biết cách phòng ngừa đúng đắn, tránh để tái đi tái lại.
1. Do tư thế, vận động sai cách hoặc quá sức
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Thường gặp ở người làm việc văn phòng, đứng lâu, ngồi lâu hoặc vận động thể lực nặng.
Đứng một chỗ quá lâu, đặc biệt trên nền cứng sẽ làm máu khó lưu thông. Máu không bơm ngược về tim hiệu quả, gây thiếu máu nuôi cơ. Kết quả là chuột rút xảy ra.
Ngồi lâu, nhất là ngồi xổm, gác chân, co chân cũng dễ gây co cơ. Do mạch máu và dây thần kinh vùng chân bị chèn ép.
Vận động quá sức mà không khởi động kỹ cũng là nguyên nhân. Đặc biệt ở người chơi thể thao, tập gym, chạy bộ hoặc khuân vác nặng.
Đi giày cao gót thường xuyên cũng là yếu tố nguy cơ. Áp lực dồn xuống gan bàn chân và gót chân quá nhiều. Từ đó dễ tổn thương cơ, dây chằng, khớp. Chuột rút thường xảy ra khi nghỉ ngơi hoặc về đêm.
📌 Lưu ý nhỏ: Mỗi 1–2 tiếng nên đứng lên đi lại, co duỗi nhẹ nhàng. Việc đơn giản này có thể giúp cô bác giảm hẳn nguy cơ bị chuột rút.
2. Do thiếu vi chất dinh dưỡng – đặc biệt là khoáng chất và vitamin
Hệ thần kinh và cơ bắp cần khoáng chất để hoạt động bình thường. Khi thiếu các vi chất này, cơ thể dễ bị chuột rút, mỏi cơ, tê bì tay chân.
Canxi giúp cơ co giãn đúng cách. Thiếu canxi là nguyên nhân phổ biến gây co cơ ban đêm.
Magie ổn định hoạt động của tế bào thần kinh và cơ. Khi thiếu, cơ dễ co rút, run tay chân, lo âu.
Kali giữ cân bằng nước và điện giải. Mất kali do ra mồ hôi nhiều, dùng thuốc lợi tiểu hoặc tiêu chảy cũng dễ gây chuột rút.
Vitamin D3 và K2 giúp cơ thể hấp thu canxi vào xương. Nếu thiếu, dù uống canxi cũng không có tác dụng.
Kẽm và vitamin nhóm B giúp hệ thần kinh – cơ vận hành trơn tru hơn.
Thực tế, nhiều người Việt ăn uống thiếu chất. Đặc biệt là người cao tuổi, ăn chay, kiêng khem, hoặc mắc bệnh mạn tính. Những đối tượng này rất dễ thiếu vi chất và bị chuột rút tái đi tái lại.
3. Do các bệnh lý nền – âm thầm nhưng nguy hiểm
Chuột rút cũng có thể là dấu hiệu sớm của bệnh mạn tính. Một số bệnh tiến triển âm thầm, khó nhận ra nếu không để ý.
Bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương thần kinh ngoại biên. Điều này làm giảm dẫn truyền tín hiệu đến cơ, dẫn đến co cơ bất thường.
Suy giãn tĩnh mạch làm máu ứ đọng ở chân, gây thiếu oxy cho cơ. Chuột rút thường xảy ra về đêm, kèm nặng chân, phù chân.
Bệnh thần kinh như viêm đa dây thần kinh, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống cũng ảnh hưởng đến các nhóm cơ chân.
Người sau phẫu thuật tuyến giáp có thể bị suy tuyến cận giáp. Tuyến này điều hòa canxi nên nếu bị tổn thương, dễ gây chuột rút dữ dội.
Suy thận và rối loạn điện giải cũng là nguyên nhân thường gặp.
Những trường hợp này không thể tự điều trị tại nhà. Cần đi khám sớm để tìm nguyên nhân và xử lý đúng cách.
4. Do thuốc và các yếu tố nguy cơ khác
Nhiều loại thuốc có thể gây chuột rút nhưng ít người để ý.
Thuốc lợi tiểu làm mất kali và magie. Thường gặp ở người dùng để điều trị huyết áp cao hoặc suy tim.
Thuốc statin hạ mỡ máu có thể gây tiêu cơ vân – tức là phá hủy cơ. Gây đau nhức, yếu cơ và chuột rút kéo dài.
Thuốc corticoid nếu dùng lâu ngày cũng gây rối loạn điện giải, yếu cơ và loãng xương.
Ngoài thuốc, còn nhiều yếu tố khác làm tăng nguy cơ chuột rút. Như mất nước, đổ mồ hôi nhiều, căng thẳng kéo dài, mất ngủ.
Phụ nữ mang thai và người lớn tuổi cũng dễ bị chuột rút, nhất là vào ban đêm hoặc sau vận động.
Cách xử lý đúng khi bị chuột rút
1. Ngưng hoạt động ngay để tránh làm cơ tổn thương
Khi bị chuột rút, nhất là vào ban đêm hoặc khi đang làm việc, cô bác cần giữ bình tĩnh. Không nên hoảng loạn hay cố gắng vận động tiếp.
Việc đầu tiên là ngừng ngay hoạt động đang làm. Nếu đang đứng, hãy ngồi xuống hoặc nằm xuống. Nếu đang tập thể dục, dừng lại ngay.
Lúc cơ đang co rút, nếu cố gắng di chuyển mạnh sẽ làm tổn thương cơ nặng hơn. Có thể khiến cơn đau kéo dài và khó hồi phục hơn sau đó.
2. Kéo – duỗi cơ giúp giảm nhanh chuột rút
Khi bị chuột rút, cô bác nên kéo và duỗi cơ bị co lại. Tùy vị trí chuột rút mà cách làm sẽ khác nhau.
Nếu bị ở bắp chân, hãy ngồi xuống và duỗi thẳng chân. Dùng tay kéo nhẹ bàn chân hướng về thân người. Giữ 15–30 giây rồi xoa bóp dọc theo bắp chân.
Nếu bị ở bàn chân, đặt chân xuống nền phẳng. Đứng dồn lực từ từ để cơ giãn ra. Có thể xoay nhẹ cổ chân, nhưng đừng giật mạnh.
Nếu bị ở đùi, bắp tay hoặc vai, duỗi thẳng tay hoặc chân. Kéo căng nhẹ khoảng 30 giây. Sau đó xoa bóp và vỗ nhẹ để cơ mềm ra.
📌 Lưu ý: Làm từ từ, không giật mạnh. Hít thở đều để cơ bắp thư giãn tốt hơn.
3. Chườm ấm và uống nước khi bị chuột rút
Sau khi bị chuột rút, cô bác nên chườm ấm vùng bị co cơ. Dùng khăn ấm, túi chườm hoặc chai nước ấm lăn nhẹ lên vùng đau. Có thể xoa dầu gió hoặc cao xoa bóp để cơ dễ giãn hơn.
Nếu hay bị chuột rút ban đêm, nên chuẩn bị sẵn túi chườm ấm bên cạnh giường.
Ngoài ra, cần bổ sung nước sau khi bị co cơ. Uống ngay một cốc nước ấm. Có thể pha thêm ít muối loãng hoặc dùng oresol nếu vừa ra nhiều mồ hôi.
Uống từ từ, chia ngụm nhỏ. Cách này giúp cơ thể nhanh phục hồi và cân bằng điện giải.
Khi nào bị chuột rút thì cần đi khám?
1. Chuột rút lặp lại là dấu hiệu không nên bỏ qua
Cô bác, anh chị thân mến, không phải lúc nào bị chuột rút cũng cần đi khám. Nhiều trường hợp do ngồi lâu, thiếu nước hoặc vận động sai tư thế. Chỉ cần nghỉ ngơi và xoa bóp là hết.
Tuy nhiên, nếu chuột rút xảy ra thường xuyên thì không nên xem nhẹ.
Nếu cô bác bị nhiều lần trong tuần, hoặc đêm nào cũng co cơ, nên đi khám sớm. Tình trạng này dễ gây mất ngủ kéo dài, khiến cơ thể mệt mỏi và ảnh hưởng sinh hoạt.
Đây có thể là dấu hiệu cơ thể thiếu chất kéo dài. Hoặc liên quan đến vấn đề mạch máu, thần kinh mà mình chưa phát hiện.
2. Chuột rút kèm theo triệu chứng bất thường
Nếu chuột rút kèm theo tê bì tay chân, mỏi cơ lâu ngày hoặc yếu cơ, cô bác nên đi khám. Đặc biệt nếu có phù chân, nặng chân vào buổi chiều. Những dấu hiệu này có thể liên quan đến suy giãn tĩnh mạch. Cũng có thể là do thiếu canxi sau mổ tuyến giáp hoặc thoái hóa cột sống.
3. Chuột rút khi đang điều trị bệnh mạn tính
Người đang điều trị huyết áp cao, tiểu đường hay mỡ máu dễ bị . Nguyên nhân có thể do thuốc làm mất khoáng chất. Nhất là các thuốc lợi tiểu, statin và corticoid. Những thuốc này dễ gây rối loạn điện giải, làm tăng nguy cơ co cơ.
Cô bác nên xét nghiệm máu. Kiểm tra lại nồng độ canxi, magie, kali để điều chỉnh sớm.
4. Chuột rút sau phẫu thuật tuyến giáp
Sau mổ tuyến giáp, nếu bị liên tục thì không nên chủ quan. Có thể do suy tuyến cận giáp gây tụt canxi trong máu. Trường hợp này không nên tự bổ sung tại nhà. Cần đi khám và điều trị tại cơ sở y tế.
5. Chuột rút ở người lớn tuổi kèm mất ngủ
Người lớn tuổi thường bị chuột rút vào ban đêm. Có thể kèm theo mất ngủ hoặc hay giật mình. Nguyên nhân thường do thiếu magie hoặc rối loạn thần kinh cơ. Nếu không xử lý kịp thời, có thể dẫn đến yếu cơ, loãng xương hoặc thoái hóa nặng hơn.
Phòng ngừa chuột rút hiệu quả và lâu dài
1. Ăn uống đủ chất để hạn chế chuột rút tái phát
Chuột rút thường do cơ thể thiếu chất. Nhiều người ăn nhiều tinh bột nhưng lại thiếu khoáng và vitamin cần thiết.
Cô bác nên bổ sung đủ chất mỗi ngày để giảm nguy cơ co cơ.
- Canxi: Có nhiều trong sữa, cá nhỏ ăn cả xương, rau cải xanh và đậu phụ.
- Magie: Tìm thấy trong hạt bí, mè, chuối, cải bó xôi, ngũ cốc nguyên cám.
- Kali: Có trong khoai lang, chuối, bơ, cam và nước dừa.
- Vitamin D3, K2: Giúp cơ thể hấp thu canxi hiệu quả. Có trong trứng, cá béo, nấm hoặc dạng bổ sung.
- Kẽm, vitamin B1, B6: Hỗ trợ thần kinh và cơ hoạt động trơn tru. Có trong thịt đỏ, trứng và ngũ cốc.
Người lớn tuổi, người ăn chay hoặc đang kiêng khem nên bổ sung thêm bằng viên uống. Nên chọn loại có canxi hữu cơ, D3, K2, magie và kẽm để ngừa chuột rút hiệu quả và an toàn lâu dài.
2. Uống đủ nước mỗi ngày
Cô bác nên uống từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày. Chia đều lượng nước trong ngày, không nên đợi khát mới uống.
Nếu ra nhiều mồ hôi hoặc vận động nhiều, nên uống thêm nước có điện giải. Có thể dùng oresol, nước dừa hoặc nước canh.
Hạn chế uống quá nhiều trà đặc, cà phê và bia rượu. Vì những loại này gây lợi tiểu, dễ làm mất khoáng, dẫn đến chuột rút.
3. Duy trì vận động và tư thế đúng
Không nên ngồi một chỗ quá lâu. Mỗi giờ nên đứng dậy đi lại vài phút để máu lưu thông tốt hơn.
Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga hoặc thái cực quyền rất có lợi. Giúp cải thiện tuần hoàn và giảm nguy cơ chuột rút.
Trước khi đi ngủ, nên duỗi nhẹ bắp chân, tay và lưng khoảng 5 phút. Điều này giúp cơ thư giãn và hạn chế co rút về đêm.
4. Chăm sóc giấc ngủ để ngừa chuột rút ban đêm
Ngâm chân nước ấm 10 phút trước khi ngủ giúp cơ thể thư giãn. Tăng lưu thông máu và giảm co cơ ban đêm.
Không nên để quạt thổi thẳng vào chân khi ngủ. Cơ dễ bị lạnh và co rút đột ngột.
Chọn đệm giường không quá cứng, cũng không quá lún. Đệm phù hợp sẽ giúp cột sống và tuần hoàn máu ổn định hơn.
5. Chọn giày dép phù hợp
Không nên mang giày cao gót quá 3 tiếng mỗi ngày. Giày cao dễ gây áp lực lên gan bàn chân.
Ưu tiên chọn giày đế mềm, có lót gót và không quá bó sát. Giày phù hợp giúp giảm áp lực lên cơ chân.
Ở nhà nên đi dép nhẹ, có lớp đệm êm. Tránh đi chân trần trên nền lạnh vì dễ gây chuột rút.
6. Giảm stress và căng thẳng
Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Đây là nguyên nhân làm tăng nguy cơ co cơ và chuột rút.
Nên ngủ đủ từ 7–8 tiếng mỗi ngày. Có thể tập thở sâu, thiền hoặc nghe nhạc nhẹ để thư giãn.
7. Ăn uống đủ chất để ngừa chuột rút
Nhiều trường hợp chuột rút là do thiếu chất. Đặc biệt là canxi, magie và kali.
Tình trạng này thường gặp ở người lớn tuổi, người bệnh mạn tính hoặc ăn uống không đều.
Ngoài ăn nhiều rau xanh, hạt, cá, sữa… cô bác nên bổ sung thêm vi chất thiết yếu. Nhất là nếu cơ thể hay bị chuột rút lặp lại.
8. Bổ sung Canxi hữu cơ, D3 và K2 để ngừa chuột rút hiệu quả
Canxi hữu cơ như canxi citrate, nano hoặc lactate rất dễ hấp thu. Những dạng này ít gây táo bón và không làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Tuy nhiên, chỉ uống canxi thôi là chưa đủ. Cơ thể cần thêm vitamin D3 để hấp thu canxi từ ruột vào máu.
Đồng thời, phải có vitamin K2 (dạng MK7) để đưa canxi vào xương. K2 giúp tránh tình trạng canxi lắng đọng sai chỗ như ở thận hay mạch máu.
Nhiều người uống canxi mãi mà không cải thiện. Thậm chí bị táo bón hay sỏi thận vì thiếu D3 và K2 đi kèm.
Vì vậy, cô bác nên chọn sản phẩm có đủ canxi hữu cơ, D3 và K2. Sự kết hợp này mới hiệu quả và an toàn trong việc phòng chuột rút lâu dài.
👉Tình trạng chuột rút kéo dài kèm theo tê bì tay chân thường liên quan đến thiếu khoáng chất. Bài viết này sẽ giúp cô bác nhận biết và bổ sung đúng cách tại nhà.
https://duocsilan.com/te-bi-chuot-rut-cach-khac-phuc/
9. Bổ sung Magie Glycinate giúp giảm chuột rút về đêm
Magie glycinate là dạng dễ hấp thu. Dạng này không gây tiêu chảy như magie oxit.
Ngoài ra, magie này còn giúp làm dịu thần kinh và cải thiện giấc ngủ. Rất phù hợp cho người hay bị chuột rút ban đêm, mất ngủ, mỏi cơ hoặc đau đầu nhẹ.
Cô bác nên uống magie glycinate vào buổi tối. Cách này giúp thư giãn cơ thể và giảm rõ rệt tình trạng chuột rút xảy ra trong đêm.
Tổng kết: Hiểu rõ chuột rút để xử lý và phòng ngừa đúng cách
Chuột rút không phải là bệnh nguy hiểm. Nhưng nó gây đau, mất ngủ và khó chịu kéo dài.
Có người chỉ bị vài lần rồi hết. Nhưng cũng có người bị lặp đi lặp lại, đặc biệt vào ban đêm. Mỗi lần co cơ khiến bắp chân đau nhức, sáng dậy mỏi mệt cả người.
Dược sĩ hy vọng sau bài chia sẻ này, cô bác đã hiểu rõ hơn:
– Vì sao mình bị chuột rút?
– Khi nào cần lo, khi nào chỉ cần điều chỉnh sinh hoạt?
– Và làm sao để xử lý và phòng ngừa đúng cách.
Ăn uống đủ chất, ngủ nghỉ đúng giờ là điều rất quan trọng. Nếu cần, cô bác nên bổ sung thêm canxi hữu cơ kết hợp D3, K2 hoặc magie glycinate. Những dưỡng chất này giúp cơ bắp và thần kinh thư giãn, phòng ngừa chuột rút về đêm.
💬 Mỗi người có nguyên nhân khác nhau. Có người thiếu chất. Có người do dùng thuốc. Có người liên quan đến bệnh nền như tiểu đường, suy giãn tĩnh mạch…
👉 Nếu cô bác hay bị chuột rút, hoặc không chắc mình có nên bổ sung gì không, cứ nhắn tin cho dược sĩ nhé.
📱 Zalo Dược sĩ Lan: 0988.947.188
Dược sĩ sẽ hỏi rõ tình trạng, rồi tư vấn riêng cho từng người. Giúp cô bác yên tâm và hỗ trợ đúng cách.
Nguồn thảm khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoarthritis/symptoms-causes/syc-20351925
